19 Σεπ 2024 01:51
Γαρδίκι
Δημοτική Κοινότητα / Αιθήκων

Το Γαρδίκι, είναι χτισμένο στον ορεινό όγκο της Κακαρδίτσας των Αθαμανικών ορέων (Τζουμέρκων) της Νότιας Πίνδου, και για την ακρίβεια στη νοτιοανατολική πλαγιά της κορυφής Κουρούνα (1.988μ.) και σε υψόμετρο 1.100μ. Απέχει 81 χλμ. από τα Τρίκαλα και έχει 134 κατοίκους. Το όνομά του, Γκαρντίστι στα βλάχικα, αποτελεί παραφθορά της λέξης “γκάρντου” που σημαίνει οχυρό, ταμπούρο. Ιστορικά, στην περιοχή που βρίσκεται σήμερα το Γαρδίκι, μνημονεύεται αρχαίος οικισμός με την πρωτεύουσα του στη θέση “Βρύσες”, κάπου 250μ. ψηλότερα από το συνοικισμό Παλαιοχώρι. Ακόμα και σήμερα σώζονται ερείπια και κομμάτια από κεραμίδια. Προπολεμικά είχαν γίνει ανασκαφές και βρέθηκαν αρχαία νομίσματα με τη λέξη “Αθαμάνων”. Πρώτος βασιλιάς της Αθαμανίας ήταν ο Αθάμας.

Στα νεότερα χρόνια, την πρώτη καταγραφή του χωριού τη βρίσκουμε το 1.454 μ.Χ., στην πρώτη επίσημη απογραφή των Τούρκων μετά την άλωση της Πόλης και την οριστική πτώση της Βυζαντινής αυτοκρατορίας. Κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας, αναφέρεται από τουρκικές πηγές ως «Gardik», Γαρδίκι, Βλαχογαρδίκι. Στο Γαρδίκι μετοίκησαν οι κάτοικοι του οικισμού Λιάσοβο, που βρισκόταν στη δυτική πλευρά του βουνού και διαλύθηκε στο διάστημα μεταξύ 1592-1593 και 1858, αλλά και του οικισμού Κεράσοβο, που βρισκόταν στην περιοχή του σημερινού οικισμού Παλαιοχώρι Γαρδικίου, και διαλύθηκε μεταξύ των ετών 1868 και 1881. Μετά την απελευθέρωση της Θεσσαλίας (1881), το Γαρδίκι εξελίχθηκε σε μεγαλοχώρι και αποτέλεσε την έδρα του πάλαι ποτέ Δήμου Αθαμανών, που περιελάμβανε και τα χωριά Τζούρτζια (Αγ.Παρασκευή), Μουτσιάρα (Αθαμανία), Δέση, Αγ.Νικόλαο (Καμνάι) και Δροσοχώρι (Τυφλοσέλι), και ο οποίος καταργήθηκε το 1912. Έκτοτε υπήρξε έδρα της κοινότητας Γαρδικίου, ως την εφαρμογή του σχεδίου Καποδίστριας.

Ο Ιερός Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου είναι η κεντρική εκκλησία του χωριού. Ένας ναός σε ρυθμό βασιλικής με τρούλο, χτισμένος με πέτρα, το 1700 μ.Χ. Η μητρόπολη του χωριού λειτουργεί κάθε Κυριακή του καλοκαιριού και πανηγυρίζει στις 15 Αυγούστου. Η ιερά μονή Αγίας Τριάδας είναι παραδοσιακή, πέτρινη εκκλησία, χτισμένη το 1750 μ.Χ, από το Γαρδικιώτη ιερομόναχο Ιωαννίκιο, και αποτελεί τη δεύτερη παλαιότερη εκκλησία του χωριού. Τιμάται στη μνήμη της Αγίας Τριάδος και πανηγυρίζει στις 6 Αυγούστου, της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος. Με υπουργική απόφαση, και οι δύο αυτοί ναοί, έχουν χαρακτηριστεί ως ιστορικά, διατηρητέα μνημεία.