05 Οκτ 2024 18:05
Γόμφων
Δημοτική Ενότητα

Η Δημοτική Ενότητα Γόμφων του Δήμου Πύλης είναι στο σύνολό της πεδινή περιοχή. Αποτελείται από 6 δημοτικές κοινότητες, έχει έκταση 59 km2 και συνολικό πληθυσμό 4.097 κατοίκους. Βρίσκεται στο νότιο τμήμα του Ν. Τρικάλων και συνορεύει ανατολικά με το Δήμο Τρικκαίων, νότια με το Ν. Καρδίτσας, δυτικά με τις Δ.Ε. Πύλης και Πιαλείων και βόρεια με τη Δ.Ε. Πιαλείων. Η Δ.Ε. Γόμφων, παρά το γεγονός ότι είναι μία από τις μικρότερες σε έκταση δημοτικές ενότητες, είναι μία από τις πιο πυκνοκατοικημένες του Ν. Τρικάλων. Αποτελεί ένα βασικό τμήμα της λεκάνης του Πορταϊκού ποταμού, στην πεδινή περιοχή της εκβολής του στον Πηνειό. Ο Πορταϊκός ποταμός είναι ένας από τους παραπόταμους του Πηνειού. Εντός της περιοχής, εμφανίζονται δύο μικρότεροι υδάτινοι φυσικοί αγωγοί, που περιβάλλουν τους οικισμούς της Μουριάς και των Γόμφων και εκβάλουν στον Πάμισο ποταμό, παραπόταμο του Πηνειού επίσης, εκτός των ορίων της Δ.Ε.

Στη θέση Επισκοπή, στην αριστερή όχθη του ποταμού Πάμισου, κοντά στο Μουζάκι, έχουν επισημανθεί τα ερείπια της αρχαίας πόλης «Γόμφοι». Στα χρόνια του Φιλίππου Β’ είχε μετονομαστεί σε Φιλιππούπολη. Το 198 π.Χ. οι Γόμφοι περιέρχονται στο βασίλειο της Αθαμανίας. Η Αθαμανία ήταν η περιοχή της κεντρικής Πίνδου που διαρρέεται από τον Άνω Αχελώο, τον αρχαίο Ίναχο. Περιελάμβανε το νοτιοανατολικό τμήμα της Ηπείρου και το δυτικό ορεινό τμήμα της Θεσσαλίας. Αθαμάνες και Μολοσσοί αποκαλούνται λαοί της Ηπείρου από το Στράβωνα. Η ορεινή περιοχή του Ν. Καρδίτσας, όπου βρίσκονται τα χωριά της Αργιθέας, αποτελούσαν στην αρχαιότητα τμήμα της Αθαμανίας. Οι Αθαμάνες ήταν ένα από τα ελληνικά φύλα που εγκαταστάθηκαν εδώ τη 2η χιλιετία π.Χ. και πήραν μέρος στις μετακινήσεις των Ελλήνων στα τέλη του 12ου αιώνα π.Χ. ως τον 9ο αιώνα π.Χ. Γενάρχης τους, σύμφωνα με τη μαρτυρία του Απολλόδωρου, ήταν ο Αθάμας, βασιλιάς της Βοιωτίας, ο οποίος εγκαταστάθηκε στις πλαγιές της Πίνδου μετά από περιπλανήσεις και «φιλοξενήθηκε» από άγρια ζώα. Διώχθηκε από την πατρίδα του επειδή είχε σκοτώσει το γιο του Λέαρχο.

Στην περιοχή της Δ.Ε. Γόμφων έχουν ανευρεθεί αρχαιολογικοί χώροι οι οποίοι προστατεύονται από τις διατάξεις του αρχαιολογικού νόμου «Για την προστασία των αρχαιοτήτων και εν γένει της πολιτιστικής κληρονομιάς». Η 7η εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων του Υπουργείου Πολιτισμού, έχει καταγράψει στην Δ.Ε. Γόμφων ορισμένα Βυζαντινά και Μεταβυζαντινά μνημεία, ενώ η 5η εφορεία Νεότερων Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού, έχει καταγράψει στη Δ.Ε. Γόμφων «Το Κονάκι Ζαβιτσιάνου», ως νεότερο μνημείο.

Δημοτικές Κοινότητες

Δημοτική Κοινότητα Πρόεδρος Πληθυσμός[2021]
Γόμφοι Μαγκούτης Γεώργιος 818
Δροσερό Γεροβασίλη Βασιλική 383
Λυγαριά Τσιώκος Βησσαρίωνας 446
Μουριά Κούζας Σπύρος 518
Παλαιομονάστηρο Μπουτζιώλης Θωμάς 946
Πηγή Κερασιώτης Απόστολος 986